Upadłość Getin Noble Banku

W przypadku wpisania przez syndyka wierzytelności na listę wierzytelności postępowanie cywilnoprawne ulega umorzeniu, a klient zostaje zaspokojony w stosunku do swoich roszczeń poprzez wzajemne potrącenie wierzytelności, w przypadku nadpłaty czeka jeszcze na zakończenie postepowania upadłościowego i liczy, że coś jeszcze odzyska z nadpłaconej kwoty, natomiast dla niedopłaty musi się liczyć z koniecznością dopłacenia różnicy, która będzie dalej dochodzona przez syndyka. W obu jednak przepadkach po całkowitym rozliczeniu kwoty kapitału wypłaconego kredyty frankowicze mogą liczyć na wykreślenie hipoteki banku z księgi wieczystej. W wypadku nieuznania wierzytelności kredytobiorcy na liście wierzytelności przez syndyka, konieczne będzie przejście jeszcze przez ścieżkę odwoławczą w formie sprzeciwu od nieumieszczenia wierzytelności na liście wierzytelności, który trafi już do sądu upadłościowego. Jeśli i to nie przyniesie zamierzonego rezultatu konieczne będzie jeszcze złożenie zażalenia na postanowienie oddalające przedmiotowy sprzeciw. Nieuwzględnienie zażalenia umożliwi frankowiczom skorzystanie z instytucji podjęcia postępowania sądowego wszczętego przed dniem ogłoszenia upadłości w zakresie ustalenia nieważności umowy kredytowej. Wtedy sprawa wróci na dotychczasowe tory, z tymże będzie toczyć się już z udziałem syndyka Getin Noble Bank. W sytuacji prawomocnej wygranej w drugiej instancji, przed zakończeniem postępowania upadłościowego Getin Noble Bank, kredytobiorcy będą mogli dokonać ponownego zgłoszenia wierzytelności na podstawie pozytywnego wyroku Sądu II instancji.

Sugerujemy najpierw przesłać oświadczenie o potrąceniu listem poleconym osobiście przez kredytobiorcę lub za pośrednictwem pełnomocnika wraz z pełnomocnictwem materialnoprawnym upoważniającym do dokonania potrącenia na adres syndyka Getin Noble Bank. Następnie dokonujemy zgłoszenia wierzytelności, powołując się na to potrącenie. W ten sposób udokumentujemy, że potrącenie zostało wykonane przed zgłoszeniem wierzytelności, a ewentualne błędy w zgłoszeniu dotyczące potrącenia nie wpłyną na jego uznawanie.

Jeśli nie jest możliwe oszacowanie kwoty zapłaconych rat, sugerujemy zwrócenie się do banku o wydanie odpowiedniego zaświadczenia, nawet jeśli to potrwa dłużej niż miesiąc. Następnie można dokonać potrącenia i zgłoszenia z opóźnieniem, z dodatkową opłatą. Upadłość Getin Noble Banku może trwać latami, więc opóźnienie o kilka miesięcy w potrąceniu i zgłoszeniu wierzytelności nie wydaje się krytyczne dla uwzględnienia w pierwszych etapach podziału funduszy z upadłości. Warto zaznaczyć, że w podziale środków po upłynnieniu masy upadłościowej inne podmioty, takie jak Bankowy Fundusz Gwarancyjny, mają z mocy priorytet i są preferowane przed frankowiczami.

Syndyk masy upadłościowej Getin Noble Bank posiada pełny zakres narzędzi windykacyjnych, takich jak zgłoszenia do Biura Informacji Kredytowej czy wytoczenie pozwu w celu uzyskania tytułu egzekucyjnego. Jeśli dotyczy to nadpłaconego kredytu, płacenie rat po 20 lipca 2023 roku wiąże się z dużym prawdopodobieństwem utraty tych rat, co sugeruje przemyślenie zaprzestania ich płacenia. Jeśli zostaniemy pozwani przez syndyka, możemy powołać się na nieważność umowy z powodu nieuczciwych klauzul, a po potrąceniu wraz ze zgłoszeniem wierzytelności nie mamy żadnego długów do spłacenia. Przy niedopłacie, zamiast wpłacać pieniądze na konto upadłego banku, warto odkładać je na swoim rachunku, by móc je wykorzystać do przyszłego rozliczenia. Należy pamiętać, że syndyk GNB potrzebuje tytułu egzekucyjnego do prowadzenia egzekucji, w przeciwieństwie do wierzycieli, którzy mogą po prostu zgłaszać wierzytelność w postępowaniu upadłościowym. Będzie to niezależne postępowanie egzekucyjne odrębne od postępowania upadłościowego i ewentualnego wcześniejszego postępowania cywilnego o zapłatę i ustalenie nieważności umowy kredytowej co może wiązać się dla kredytobiorcy z dodatkowymi kosztami profesjonalnego pełnomocnika. Korzyści wynikające z braku płacenia rat wydają się jednak wyższe od kosztów w tej sytuacji.

Niestety, procesy o zapłatę zostaną zawieszone na długi czas i mogą nawet nie zostać wznowione. W przypadku gdy zgłoszona wierzytelność pieniężna zostanie uwzględniona na liście wierzytelności wtedy postępowania cywilne w sprawie o zapłatę ulegną umorzeniu, gdyż kredytobiorca zostanie zaspokojony w toku postepowania upadłościowego. Natomiast procesy dotyczące stwierdzenia nieważności umowy kredytu lub uzgodnienia treści księgi wieczystej poprzez wykreślenie hipoteki nadal będą toczyć się przeciwko syndykowi. Nowe postępowania o ustalenie nieważności lub uzgodnienie księgi wieczystej również będą kierowane przeciwko syndykowi.

Wcześniej, przed ogłoszeniem upadłości, to było niezbędne, gdyż potrącenie było możliwe tylko w przypadku wymagalnej wierzytelności (zgodnie z art. 498 Kodeksu cywilnego). Jednakże od dnia ogłoszenia upadłości, zobowiązania pieniężne banku w upadłości, których termin płatności jeszcze nie nadszedł, również stają się wymagalne, zgodnie z art. 91 ust. 1 Prawa upadłościowego.

Uczestnikami postępowania są tylko ci wierzyciele, którzy zgłoszą swoje wierzytelności. Jeśli kredytobiorca nie zgłosi swojej wierzytelności przed zamknięciem listy wierzytelności przez syndyka to musi czekać na zakończenie postępowania upadłościowego i liczyć na być może częściowe zaspokojenie w ramach podziału funduszów masy upadłości. Należy pamiętać, że w podziale środków po upłynnieniu masy upadłościowej preferowane będą inne podmioty takie jak Bankowy Fundusz Gwarancyjny, który zaangażował miliardy w ratowanie GNB.

Zgodnie z prawem, nie jest konieczne uzyskanie wyroku sądowego dla uniknięcia płacenia nienależnych świadczeń, co do których nie ma żadnego zabezpieczenia sądowego. W rzeczywistości dalsze płacenie rat może przynieść więcej szkód niż korzyści, zwłaszcza jeśli chodzi o spłatę kredytu na podstawie umowy, która wykazuje cechy nieważności np. w postaci niedozwolonych klauzul indeksacyjnych. Oczekiwanie na wyrok sądu, który stwierdzi nieważność takiej umowy od samego początku, może być długotrwałe, a w międzyczasie kontynuowanie spłaty wątpliwego kredytu wiąże się z wysokim ryzykiem braku możliwości ich odzyskania od upadłego banku. Choć warto, jeśli dotąd tego nie zrobiono, podjąć kroki prawne w celu ustalenia nieważności umowy kredytowej lub zmiany treści księgi wieczystej.

Historia spłaty kredytu nie stanowi koniecznego załącznika do zgłoszenia wierzytelności, ponieważ syndyk ma dostęp do danych bankowych. Niemniej jest niezbędna do ustalenia sumy do zwrotu. W przypadku braku pełnych danych, można dokonać szacunkowych wyliczeń, opierając się na dostępnych dokumentach. Syndyk nie odrzuci wierzytelności tylko z powodu błędnego wyliczenia, gdy źródło wierzytelności (nieważność umowy kredytowej) i termin zgłoszenia są sprecyzowane. Może jednak nie zgodzić się z przeszacowaną wartością. Podobnie jak w innych analogicznych przypadkach, błąd w szacunkach może być poprawiony. Odmowa wpisu dotyczy jedynie ponadwymiarowej kwoty.

Przepisy prawa upadłościowego jednoznacznie umożliwiają późniejsze zgłaszanie wierzytelności, pod warunkiem dodatkowej opłaty, zwaną ryczałtem za spóźnione zgłoszenie wierzytelności w wysokości 1 010,49 zł. Warto również zauważyć, że termin określony w art. 96 Prawa upadłościowego przewidziany na dokonanie potrącenia dotyczy zgłoszenia wierzytelności. Stąd możliwe jest zgłoszenie wierzytelności po upływie 30 dni, podobnie jak potrącenie. Warto jednak zaznaczyć, że potrącenie nie jest możliwe po zgłoszeniu wierzytelności, co potwierdza zarówno doktryna prawa, jak i orzecznictwo.

Dla frankowiczów z nadpłatą, sytuacja jest jasna, ponieważ powiększanie nadpłaty, której odzyskanie jest wątpliwe nie ma sensu. Niemniej jednak, wielu kredytobiorców Getin Noble Bank wciąż ma niedopłatę, czyli nie spłacili jeszcze całego kapitału kredytu. Wskazówka wstrzymania płatności dotyczy wszystkich kredytobiorców banku, którzy mają kredyty indeksowane do kursu waluty obcej. To wynika z art. 93 ust. 1 Prawa upadłościowego, zgodnie z którym potrącenie wierzytelności upadłego z wierzytelnością wierzyciela jest dozwolone, o ile obie wierzytelności istniały w dniu ogłoszenia upadłości, choć termin wymagalności jednej z nich jeszcze nie nadszedł. Oznacza to, że dzień ogłoszenia upadłości odróżnia wyraźnie świadczenia przed i po tym dniu. Suma nienależnych świadczeń kredytobiorcy przed ogłoszeniem upadłości powinna być potrącona z wierzytelnością banku za zwrot nominalnej kwoty kapitału kredytu, jednak świadczenia po 20 lipca 2023 roku już nie podlegają potrąceniu. W związku z tym w celu zabezpieczenia swoich roszczeń wszyscy frankowicze powinni poważnie rozważyć wstrzymanie wszelkich płatności do syndyka.

Priorytetem jest dokonanie potrąceń przed zgłoszeniem wierzytelności (lub równocześnie). Nigdy w odwrotnym kierunku. Bądź czujny, bo pośpieszne zgłoszenie wierzytelności o zwrot nadpłaconych rat może pogorszyć sytuację frankowicza bardziej niż brak reakcji na upadłość banku. Jeśli kredytobiorca zgłosi obecnie wierzytelność za spłacone raty, nie uwzględniając potrącenia, syndyk mógłby żądać zwrotu całej kwoty wypłaconego kapitału kredytu, podczas gdy zgłoszone raty ograniczyłyby się do listy wierzytelności, oczekując na podział masy upadłościowej, co może być wątpliwe.

W zależności od wydziału, miejscowości i szczebla sądu sprawy sądowe trwaja w chwili obecnej od pół roku do kilku lat.

W pierwszej kolejności należy założyć konto w Portalu Rejestrów Sądowych, a następnie z pozycji zarejestrowanego użytkownika zalogować się do Krajowego Rejestru Zadłużonych, gdzie można dokonać zgłoszenia w sposób teleinformatyczny. Dla postępowania upadłościowego Getin Noble Bank S.A. została nadana sygnatura WA1M/GUp/44/2023. W przypadku osobistego zgłoszenia wierzytelności, na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości znajduje się poradnik wraz z filmem instruktażowym dostępnym pod linkiem: https://krz-info-prod.apps.ocp.prod.ms.gov.pl/ext/. Zwracamy uwagę na brak instrukcji dotyczących sposobu dokonania potrącenia wierzytelności, dlatego radzimy skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.

Podstawowy okres na zgłoszenie wierzytelności bez opłaty sądowej wynosi 30 dni od 20 lipca 2023 roku, ale możliwe jest również zgłoszenie (łącznie z potrąceniami) po tym terminie, do momentu zamknięcia listy wierzytelności przez syndyka. W takim przypadku, jednak później, będzie wymagana opłata za zgłoszenie w wysokości 1 010,49 zł (tzw. ryczałt za spóźnione zgłoszenie wierzytelności). Choć procedura potrwa wiele lat, zwłoka może wykluczyć spóźnialskich z podziału funduszy masy upadłościowej.

Czeka na nich jeszcze taka pułapka, że jeśli załączą elektroniczne kopie dokumentów, czyli np. skany oświadczenia o potrąceniu wierzytelności z dowodem nadania, a nie poświadczone ich elektroniczne odpisy, to w ciągu trzech dni trzeba wysłać do sądu upadłościowego (art. 216a ust. 1e Prawa upadłościowego) oryginały tych dokumentów lub odpisy poświadczone przez notariusza za zgodność z oryginałem. Ryzyko wtedy polega na tym, że zgłoszenie wierzytelności będzie skuteczne, ale potrącenie już nie.

Zgłoszenie przede wszystkim jest korzystne dla tych kredytobiorców, którzy jeszcze nie przeprowadzili skutecznego potrącenia wierzytelności. W chwili obecnej w każdym przypadku (nadpłaty lub niedopłaty) frankowicze powinni dokonać potrącenia. Aktualnie (po 20 lipca 2023 roku) skuteczność takiego potrącenia wymaga również zgłoszenia wierzytelności po dokonanym potrąceniu lub łącznie z nim. W praktyce, ci, którzy wcześniej przeprowadzili potrącenia, decydują się na zgłoszenie, gdy posiadają nadwyżki do odzyskania. Inni, którym nie pozostało już nic do potrącenia, nie mają co zgłaszać. W przypadku niepewności co do skuteczności wcześniejszych potrąceń zaleca się jednak zgłoszenie wierzytelności w pełnej wysokości, z zaznaczeniem korzystania z prawa potrącenia. W przypadku posiadania nadpłaty zgłaszamy wierzytelność w pełnej wysokości z zaznaczeniem, że korzystamy z prawa potrącenia co do części odpowiadającej kwocie kapitału wypłaconego kredytu. Syndyk, a później sędzia komisarz i sąd upadłościowy, oceni czy taka wierzytelność istnieje i czy potrącenie było skuteczne i dokona odpowiedniego wpisu na listę wierzytelności. Nieopłacalne natomiast może być zgłaszanie wierzytelności z tytułu spłaconych kredytów oraz kredytów wypowiedzianych po wyegzekwowaniu ich przez bank od kredytobiorcy, jeżeli bank zakończył na tym windykację. Kredytobiorcy z wypowiedzianymi umowami kredytowymi w trakcie windykacji bankowej, ale przed wyegzekwowaniem przez bank całości należności lub przed uzyskaniem klauzuli wykonalności do tytułu egzekucyjnego na pewno powinni rozważyć zgłoszenie na listę wierzytelności.